Kaynak dumanı aspirasyonu için birçok uygulama tekniği kullanılmaktadır.Uygulanacak teknik prosese göre farklılık göstermekle beraber temeli, dumanın kaynakçı tarafından solunmadan ve aynı ortamda bulunan çalışanlara ulaşmadan ortamdan uzaklaştırılması oluşturur. Bu nedenle genel olarak kullanılan klasik davlumbaz sistemleri kaynak dumanı için uygun değildir.
Kullanılabilecek sistemler;
- Kaynak masası kullanımı
- Akrobat kollu sistemler
- Duman emmeli kaynak torçları
- Davlumbaz sistemleri
- Kaynakçı maskeleri
1.Kaynak masası kullanımı
Kaynak masaları kendinden filtreli, fanlı veya merkezi sistem bağlantılı olarak kullanılabilen tezgah altında ve arka duvarında hava çekişi bulunan oldukça kullanışlı sistemlerdir. Hava çekişinin tezgah altına ve/veya arka duvara yönlendirilebilir olması ile birçok proseste kullanımı mümkündür.
Kaynak dumanı için tezgah altından hava çekişi en etkili ve kullanışlı yöntem olup kullanım imkanı en az olanıdır. Kaliteli kaynak yapılması amacıyla kullanılan gaz altı kaynak sistemlerinde gazında sistem tarafından çekilmesi nedeni ile kalite kaybı yaşanmakta ve kaynakta köpürme görünmektedir.Bu nedenle tezgah altı hava çekişi ancak elektrot ve özlü tel kaynaklarında kullanılabilmektedir.Gaz altı kaynakları için hava çekişinin tezgah arkasına verilip kullanılması en doğru yöntemdir. Bu sayede koruyucu gaz hava çekişinden etkilenmeden kaliteli kaynak yapılması mümkün hale gelir.
Avantajları
- Kullanımı en kolay sistemdir.
- Kaynakçıyı yormaz.
- Çalışma hızını etkilemez.
- Dikkat dağıtmaz.
Dezavantajları
- Hava çekişi tezgah alanı ile kısıtlıdır.
- Hacimli ürünlerin kaynağın da kullanımı zordur.
- Satın alım maliyeti yüksektir.
2.Akrobat kollu sistemler
Akrobat kollu sistemler her ihtiyacı karşılayabilmek adına geniş bir kullanım biçimine sahiptir. Hareketli yapısı, kullanım kolaylığı ve yüksek verimi ile çok tercih edilmektedir.
Akrobat kollu sistemler;
- Fanlı veya Merkezi sistem bağlantılı akrobat kollar
- Akrobat kollu sabit duman emme üniteleri
- Akrobat kollu mobil duman emme üniteleri
olarak karşımıza çıkmaktadır.
2.1. Fanlı veya Merkezi sistem bağlantılı akrobat kollar
Akrobat kollar; fan ile tek başlarına veya merkezi sistem bağlantısı ile çoklu olarak kullanılabilmektedir. Hareketli yapısı çalışma mesafesi içerisinde istenilen noktada emiş yapılmasına olanak tanımaktadır.
Basit yapısı ile kullanımı ve bakımı kolaydır. Hazırda merkezi sistemleri bulanan işletmeler için çok iyi bir çözüm oluşturur. Düşük maliyetlerle istenilen sonuçlar alınabilir. Merkezi sistemin hava emişi yeterli olmayan yerlerde fan ile kullanılarak istenilen performansı sağlamak mümkündür. Merkezi sistem olmayan yerlerde fan çıkışından hortum veya kanal ile duman ortamdan uzaklaştırılabilir.
Avantajları
- Düşük maliyet
- Kolay kullanım ve bakım
- Ek sarfiyat oluşturmaz(Hazır merkezi sistem var ise)
Dezavantajları
- Havalandırma sistemi gereklidir.
- Kaynak alanı kolun çalışma mesafesi ile kısıtlıdır.
- Fan ile kullanımda çevre bakanlığının belirlediği kurallara uyulmalıdır.(Uyulması gereken ek prosedürler.)
- Isıtma/Soğutma maliyetlerini arttırır.
2.2. Sabit duman emme üniteleri
Kendinden fanlı veya fansız kullanım imkanı tanır. Akrobat kollarla veya hava kanalları ile kullanımı mümkündür. Duvara veya sütun üzerine montaj edilebilir modeller ile çalışma alanında yer kaplamaz.
Fanlı akrobat kollar ile çok iyi sonuçlar verir. Sadece kullanılacak olan kol çalıştırılacağı için enerji tasarrufu sağlar. Filtreden geçirilen dumanın solunabilir seviyede temizlenerek ortama geri salınımı sayesinde işletme için ısıtma ve/veya soğutma maliyeti oluşturmaz. Portatif yapıda küçük modüller ile kullanılabileceği gibi daha büyük yapıda üniteler ile merkezi olarak da kullanılabilir.Bu sayede çok geniş filtre yüzey alanları elde edilerek uzun süre kullanım imkanı oluşur.
Avantajları
- Isıtma/Soğutma maliyeti yaratmaz.
- İstenilen kapasitede temin edilebilir.
- Filtre ömrü kapasiteye göre artış gösterir.
- Ek kullanım seçenekleri sunar.(Akrobat kol,Kanal,davlumbaz,kaynak masası vb…)
Dezavantajları
- Sistem kurulum ve havalandırma kanalı gerektirir.
- Kaynak alanı, önceden belirlenmiş olan sabit yerler olmalıdır.
- Akrobat kolun kaynakçı tarafından ayarlanması gerekir.
- Kolu ayarlamak zaman ve iş gücü kaybına sebep olabilir.(Prim usulü çalışan kaynak işçileri bu sistemi kullanmaktan çekinir.)
- Kurulum maliyetleri yüksektir.
2.3. Mobil duman emme üniteleri
Mobil üniteler kendinden fanlı ve filtreli üniteler olup çok tercih edilen sistemlerdir. Hareketli olmaları birçok alanda rahatlıkla kullanılmalarına imkan tanımaktadır. Kaynak noktaları sabit olmayan yerler için harika bir çözüm olmasının yanı sıra filtreden geçirilen dumanın solunabilir seviyede temizlenerek ortama geri salınımı sayesinde işletme için ısıtma ve/veya soğutma maliyeti oluşturmaz.
Tak çalıştır sistemi sayesinde ek tadilat (Havalandırma kanalları vb..) gerektirmeden rahatlıkla kullanılabilir. Kaynakçının kontrolünde olan cihaz sadece gerektiğinde çalıştırılır. Bu sayede merkezi sistemlerde ki gibi kullanılmayan bir bölüm için gereksiz enerji harcanmamış olur. Akrobat kol kullanımı; kaynakçının kolu istediği noktaya rahatlıkla hareket ettirmesi ile dumanın dağılmadan yakalanmasını sağlar.
Avantajları
- Mobil kullanım imkanı
- Dumanın kaynağına göre pozisyon değiştirebilme
- Isıtma/Soğutma maliyeti yaratmaz
- Enerji tasarrufu sağlar
Dezavantajları
- Akrobat kolun kaynakçı tarafından ayarlanması gerekir.
- Kolu ayarlamak zaman ve iş gücü kaybına sebep olabilir.(Prim usulü çalışan kaynak işçileri bu sistemi kullanmak istememektedir.)
- Çalışma alanında yer kaplar.
- Mobil yapı filtrelerin küçük boyutlu olmasına neden olur.(6-12 ay kullanım süresi)
3.Duman emmeli kaynak torçları
Hazırlanıyor…
4.Davlumbaz sistemleri
Hazırlanıyor…
5.Kaynakçı maskeleri
Filtreli kaynakçı maskeleri; dumanı filtre ederek kaynakçıyı dumana mağruz kalmaktan korumakta çok etkili bir yöntemdir. Duman yoğunluğunun çok fazla olduğu prosesler ve lokal havalandırmanın yetersiz kaldığı durumlarda mutlaka kullanılması gerekir.
Avantajları
- Çalışma hızını hiç etkilemez
- Herhangi bir ayara gerektirmez
- Kullanımı kolaydır
- Kaynakçı dumana hiç maruz kalmaz
Dezavantajları
- Sadece kullanan kaynakçıyı korur
- Filtreleri küçüktür
- Yüzü ve başı tamamen kapatır
- Ortam havasının kirlenmesini engellemez